[PTS Vol S - 1] [\z S /] [\f I /]
[PTS Page 109] [\q 109/]
[BJT Vol S - 1] [\z S /] [\w I/]
[BJT Page 200] [\x 200/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

4. 2. 1.

Pàsàõasuttaü.

147. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati gijjhakåñe pabbate. Tena kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü ajjhokàse1 nisinno hoti. Devo ca ekamekaü phusàyati.

Atha kho màro pàpimà bhagavato bhayaü chambhitattaü lomahaüsaü uppàdetukàmo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavato avidåre mahante mahante pàsàõe2 padolesi3

Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Sacemaü4 kevalaü sabbaü gijjhakåñaü caleyyasi, 5

Neva sammà vimuttànaü buddhànaü atthi i¤jitanti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 2. 2.

Sãhasuttaü6

148. Ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhagavà mahatiyà parisàya parivuto dhammaü deseti.

[PTS Page 110] [\q 110/] atha kho màrassa pàpimato etadahosi: ayaü kho samaõo gotamo mahatiyà parisàya parivuto dhammaü deseti. Yannånàhaü yena samaõo gotamo tenupasaïkameyyaü vicakkhukammàyàti. Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi.

1. Abbhokàse-machasaü. 2. Mahante pàsàõe -machasaü. 3. Paccalesi-syà. Padàlesi-sãmu. 1 2. Macasaü. [Pts 4.] Sacepi-katthaci. 5. Calessasi-katthaci 6. Kinnusãha- suttaü-machasaü.

[BJT Page 202] [\x 202/]

Kinnu sãhova nadasi parisàyaü visàrado,

Pañimallo hi te atthi vijitàvã nu ma¤¤asãti.

(Bhagavà:)

Nadanti ve mahàvãrà parisàsu visàradà,

Tathàgatà balappattà tiõõà loke visattikanti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagàvà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 2. 3.

Sakalikasuttaü

149. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati maddakucchismiü migadàye. Tena kho pana samayena bhagavato pàdo sakalikàya khato hoti. Bhåsà1 sudaü bhagavato vedanà vattanti sàrãrikà dukkhà tibbà kharà kañukà asàtà amanàpà. Tà sudaü bhagavà sato sampajàno adhivàseti aviha¤¤amàno. Atha kho bhagavà catugguõaü saïghàñiü pa¤¤apetvà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi pàde2 pàdaü accàdhàya sato sampajàno.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Mandiyà nu kho3 sesi udàhu kàveyyamatto

Atthà nu te sampacurà na santi,

Eko vivitte sayanàsanamhi

Niddàmukho4 kimidaü soppasevàti.

(Bhagavà:)

Na mandiyà sayàmi nàpi kàveyyamatto

Atthaü sameccàha mapetasoko,

Eko vivitte sayanàsanamhi

Sayàmahaü sabbabhåtànukampã.

Yesampi sallaü urasã paviññhaü

Muhuü muhuü hadayaü vedhamànaü,

Tepãdha5 soppaü labbhare6 sasallà

[PTS Page 111] [\q 111/] kasmà7 ahaü na supe vãtasallo.

Jaggaü na saïke napi bhemi sottuü

Rattindivà nànutapanti mà maü,

Hàniü na passàmi kuhi¤ci loke

Tasmà supe sabbabhåtànukampãti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

1. Bhåsà-syà. 2. Pàdena-syà 3. Mandiyà nu sesi-syà. [Pts. 4.] Niddàyi kho -sã1, 2 5. Tecàpi-[pts 6.] Labhare-sabbattha. 7. Tasmà-machasaü.

[BJT Page 204] [\x 204/]

4. 2. 4

Patiråpasuttaü.

150. Ekaü samayaü bhagavà kosalesu viharati ekasàlàyaü bràhmaõagàme. Tena kho pana samayena bhagavà mahatiyà parisàya parivuto dhammaü deseti.

Atha kho màrassa pàpimato etadahosi: ayaü kho samaõo gotamo mahatiyà parisàya parivuto dhammaü deseti. Yannånàhaü yena samaõo gotamo tenupasaïkameyyaü vicakkhukammàyàti. Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Netaü tava patiråpaü yada¤¤amanusàsasi,

Anurodhavirodhesu mà sajjittho1 tadàcaranti.

(Bhagavà:)

Hitànukampã sambuddho yada¤¤amanusàsati,

Anurodhavirodhehi2 vippamutto tathàgatoti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthetavantaradhàyãti.

4. 2. 5

Mànasasuttaü.

151 Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Antalikkhacaro pàso yoyaü3 carati mànaso,

Tena taü bàdhayissàmi na me samaõa mokkhasãti.

(Bhagavà)

Råpà saddà rasà gandhà phoññhabbà ca manoramà,

Ettha me vigato chando nihato tvamasi antakàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 2. 6

Pattasuttaü.

152. [PTS Page 112] [\q 112/]

Sàvatthiyaü-

Tena kho pana samayena bhagavà pa¤cannaü upàdànakkhandhànaü upàdàya bhikkhå4 dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhi katvà5 manasi katvà sabbacetasà6 samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti.

1. Sajjittha-syà. 2, Virodhesu-sã1, 2 3. Yvàyaü1-machasaü. Syà 4. Bhikkhånaü-machasaü 5. Aññhiü katvà-machasaü 6. Sabbacetasà-sãmu, 1. 2.

[BJT Page 206] [\x 206/]

Atha kho màrassa pàpimato etadahosi: ayaü kho samaõo gotamo pa¤cannaü upàdànakkhandhànaü upàdàya bhikkhå dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhã katvà manasi katvà sabbacetasà1 samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti. Yannånàhaü yena samaõo gotamo tenupasaïkameyyaü vicakkhukammàyàti.

Tena kho pana samayena sambahulà pattà ajjhokàse nikkhittà honti. Atha kho màro pàpimà balivaddavaõõaü abhinimminitvà yena te pattà tenupasaïkami. Atha kho a¤¤ataro bhikkhu a¤¤ataraü bhikkhuü etadavoca: bhikkhu bhikkhu eso balivaddo patte bhindeyyàti.

Evaü vutte bhagavà taü bhikkhuü etadavoca: na so bhikkhu balivaddo màro esa pàpimà, tumhàkaü vicakkhukammàyàgatoti. Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàhi2 ajjhabhàsi:

Råpaü vedayitaü sa¤¤aü vi¤¤àõaü ya¤ca saïkhataü,

Neso hamasmi netaü me evaü tattha virajjati.

Evaü virattaü3 khemattaü sabbasaüyojanàtigaü,

Anvesaü sabbañhànesu màrasenàpi nàjjhagàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 2. 7.

âyatanasuttaü.

153. Ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàra sàlàyaü. [PTS Page 113] [\q 113/] tena kho pana samayena bhagavà channaü phassàyatanànaü upàdàya bhikkhå dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhã katvà manasi katvà sabbacetasà samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti.

Atha kho màrassa pàpimato etadahosi: ayaü kho samaõo gotamo channaü phassàyatanànaü upàdàya bhikkhå dhammiyà kathàya sandesseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhã katvà10 manasi katvà sabbacetesà samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti. Yannånàhaü yena samaõo gotamo tenupasaïkameyyaü vicakkhukammàyàti.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavato avidåre mahantaü bhayabheravasaddaü akàsi. Apissudaü4 pañhavi ma¤¤e udãrayati. 5

1. Sabbacetaso-sãmu. 1, 2. Sabbaü cetaso-katthaci, 2. Gàthàya-machasaü syà [pts 3.] Vicittaü-si1, 2. 4. Apissunaü-sãmu, 1. Apisudaü-[pts 5.] Undãrayati-machasaü.

10 Aññhikatvà [PTS] añhñhã katvà [BJT]

[BJT Page 208] [\x 208/]

Atha kho a¤¤ataro bhikkhu a¤¤ataraü bhikkhuü etadavoca: bhikkhu bhikkhu esà pañhavi ma¤¤e udãrayatãti.

Evaü vutte bhagavà taü bhikkhuü etadavoca: nesà bhikkhu pañhavi udãrayati2. Màro eso pàpimà tumhàkaü vicakkhukammàya àgatoti. Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàhi1 ajjhabhàsi:

Råpà saddà rasà gandhà phassà dhammà ca kevalà,

Etaü lokàmisaü ghoraü ettha loko'dhimucchito. 2

Eta¤ca samatikkamma sato buddhassa sàvako,

Màradheyyamatikkamma3 àdiccova virocatãti

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 2. 8

Piõóasuttaü.

154. Ekaü samayaü bhagavà magadhesu viharati pa¤casàlàyaü bràhmaõagàme. [PTS Page 114] [\q 114/] tena kho pana samayena pa¤casàlàyaü bràhmaõagàme kumàrakànaü pàhuõakàni bhavanti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya pa¤casàlaü bràhmaõagàmaü piõóàya pàvisi. Tena kho pana samayena pa¤casàleyyakà bràhmaõagahapatikà màrena pàpimatà anvàviññhà bhavanti mà samaõo gotamo piõóamalatthàti.

Atha kho bhagavà yathàdhotena pattena pa¤casàlaü bràhmaõagàmaü piõóàya pàvisi. Tathàdhotena pattena pañikkami.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: api samaõa4 piõóamalatthàti?

Tathà nu tvaü pàpima akàsi, yathà'haü piõóaü na labheyyanti.

Tena hi bhante bhagavà dutiyampi pa¤casàlaü bràhmaõagàmaü pavisatu. Tathà'haü karissàmi, yathà bhagavà piõóaü lacchatãti.

(Bhagavà:)

Apu¤¤aü pasavã màro àsajja naü tathàgataü,

Kinnu ma¤¤asi pàpima na me pàpaü vipaccati?.

Susukhaü vata jãvàma yesaü no natthi ki¤canaü

Pãtibhakkhà bhavissàma devà àbhassarà yathàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

1. Gàthàya-machasaü. Syà. 2. Loko vimucchito machasaü. Syà. 3. Màradheyyaü atikkamma - machasaü 4. Api tvaü samaõa - machasaü.

[BJT Page 210] [\x 210/]

4. 2. 9

Kassakasuttaü.

155. Sàvatthiyaü -

Tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbàõapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya saüdasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhi katvà manasi katvà sabbacetasà samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti.

[PTS Page 115] [\q 115/] atha kho màrassa pàpimato etadahosi: ayaü kho samaõo gotamo bhikkhå nibbàõapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya saüdasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. Te ca bhikkhå aññhi katvà manasi katvà sabbacetasà samannàharitvà ohitasotà dhammaü suõanti. Yannånàhaü yena samaõo gotamo tenupasaïkameyyaü vicakkhukammàyàti.

Atha kho màro pàpimà kassakavaõõaü abhinimminitvà mahantaü naïgalaü khandhe karitvà dãghaü pàcanayaññhiü1 gahetvà hañahañakeso sàõasàñã nivattho2 kaddama makkhitehi pàdehi yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: api samaõa balivadde addasàti.

Kimpana pàpima te balivaddehãti?

Mameva samaõa cakkhu, mama råpà, mama cakkhusamphassavi¤¤àõàyatanaü. Kuhiü me samaõa gantvà mokkhasi? Mameva samaõa sotaü, mama saddà, mama sotasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Mameva samaõa ghàõaü, mama gandhà, mama ghàõasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Mameva samaõa jivhà, mama rasà, mama jivhàsamphassavi¤¤àõàyatanaü. Mameva samaõa kàyo, mama phoññhabbà, mama kàyasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Mameva samaõa mano, mama dhammà, mama manosamphassavi¤¤àõàyatanaü. Kuhiü me samaõa gantvà mokkhasãti?

Taveva pàpima cakkhu, tava råpà, tava cakkhusamphassavi¤¤àõàyatanaü. Yattha ca kho pàpima natthi cakkhu, natthi råpà, natthi cakkhusamphassavi¤¤àõàyatanaü. Agati tava tattha pàpima.

Taveva pàpima sotaü, tava saddà, tava sotasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Yattha ca kho pàpima natthi sotaü, natthi saddà, natthi sotasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Agati tava tattha pàpima.

Taveva pàpima ghàõaü, tava gandhà, tava ghàõasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Yattha ca kho pàpima natthi ghàõaü, natthi gandhà, natthi ghàõasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Agati tava tattha pàpima.

[PTS Page 116] [\q 116/] taveva pàpima jivhà, tava rasà, tava jivhàsamphassavi¤¤àõàyatanaü. Yattha ca kho pàpima natthi jivhà, natthi rasà, natthi jivhàsamphassavi¤¤àõàyatanaü. Agati tava tattha pàpima.

Dãghapàcanayaññhiü- machasaü. Dãghaü pàcanalaññhiü-sã 1, 2. 2. Sàõa sàñakanivattho syà.

[BJT Page 212] [\x 212/]

Taveva pàpima kàyo, tava phoññhabbà, tava kàyasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Yattha ca kho pàpima natthi kàyo, natthi phoññhabbà, natthi kàyasamphassavi¤¤àõàyatanaü. Agati tava tattha pàpima.

Taveva pàpima mano, tava dhammà, tava manosamphassavi¤¤àõàyatanaü. Yattha ca kho pàpima natthi mano, natthi dhammà, natthi manosamphassavi¤¤àõàyatanaü. Agati tava tattha pàpimàti.

(Màro:)

Yaü vadanti mama idanti1 ye vadanti mamanti ca,

Ettha ce te mano atthi na me samaõa mokkhasãti.

(Bhagavà:)

Yaü vadanti na taü mayhaü ye vadanti na te ahaü,

Evaü pàpima jànàhi na me maggampi dakkhasãti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 2. 10

Rajjasuttaü.

156. Ekaü samayaü bhagavà kosalesu viharati himavantapasse2 ara¤¤akuñikàyaü. Atha kho bhagavato rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi. Sakkà nu kho rajjaü kàretuü ahanaü aghàtayaü ajinaü ajàpayaü asocaü asocàpayaü dhammenàti.

Atha kho màro pàpimà bhagavato cetasà cetoparivitakkama¤¤àya yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: kàretu bhante bhagavà rajjaü, kàretu sugato rajjaü, ahanaü aghàtayaü ajinaü ajàpayaü asocaü asocàpayaü dhammenàti.

(Bhagavà:)

Kimpana tvaü pàpima passasi, yaü maü tvaü evaü vadesi: kàretu bhante bhagavà rajjaü, kàretu sugato rajjaü, ahanaü aghàtayaü ajinaü ajàpayaü asocaü asocàpayaü

Dhammenàti.

(Màro:)

Bhagavatà kho bhante cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. âkaïkhamàno ca pana bhante bhagavà himavantaü pabbataràjaü suvaõõanetvava adhimucceyya suvaõõapabbatassàti. 3

(Bhagavà:)

[PTS Page 117] [\q 117/] pabbatassa suvaõõassa jàtaråpassa kevalo4,

Dvittàva nàlamekassa iti vidvà sama¤care.

1. Mamayidanti-machasaü. Syà. [Pts 2.] Himavantapadese-machasaü. Syà. [Pts 3.] Suvaõõa¤ca panassàti-machasaü. Suvaõõa¤ca pabbatassàti-[pts 4.] Kevalà-syà.

[BJT Page 214] [\x 214/]

Yo dukkhamaddakkhi yato nidànaü kàmesu so jantu kathaü nameyya, upadhiü viditvà saïgoti loke tasseva jantu vinayàya sikkheti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

Rajjavaggo dutiyo.

Tatruddànaü:

Pàsàõo sãho sakalikà patiråpaü ca mànasaü,

Pattaü àyatanaü piõóaü kassakaü rajjena te dasàti.